تصور اینکه اگر بعد از آنالیز ها علتی برای فشار خون پیدا نشد، یک جای کار می لنگد! عدم آشنایی مردم با فشار خون اولیه و لزوم تمرکز بر درمانش - تور با ما

فشار خون اولیه چیست؟

فشار خون اولیه به شرایطی اشاره دارد که در آن فشار خون بدون علت واضح یا بیماری خاصی افزایش می یابد. در این نوع فشار خون، هیچ عامل خاصی مثل بیماری کلیوی یا اختلال غدد فوق کلیوی برای افزایش فشار خون یافت نمی گردد. برخلاف فشار خون ثانویه (Secondary Hypertension) که ناشی از یک علت زمینه ای مثل بیماری های کلیوی، مسائل قلبی یا اختلالات هورمونی است، فشار خون اولیه معمولاً به عواملی همانند ژنتیک، سبک زندگی و محیط وابسته است.

چرا فشار خون اولیه رایج است؟

فشار خون اولیه شایع ترین نوع فشار خون است و بیشتر افراد با افزایش سن به آن مبتلا می شوند. عواملی که می توانند در ایجاد این نوع فشار خون موثر باشند، شامل سابقه خانوادگی، عدم فعالیت بدنی، تغذیه نامناسب و مصرف نمک بالا، استرس، و چاقی هستند.

• ژنتیک و وراثت: افرادی که والدین یا اعضای خانواده نزدیکشان به فشار خون مبتلا هستند، احتمال بیشتری برای ابتلا به فشار خون اولیه دارند.
• تغذیه نامناسب و سبک زندگی: مصرف بالای نمک، چربی های ناسالم و کمبود فیبر و مواد مغذی دیگر، همگی در ایجاد فشار خون اولیه موثر هستند.
• استرس و اضطراب: زندگی پرتنش و استرس زا می تواند به فشار خون بالا منجر گردد، زیرا هورمون های استرس باعث انقباض عروق خونی می شوند و فشار خون را افزایش می دهند.

تشخیص فشار خون اولیه؛ وقتی علت تعیینی وجود ندارد

در بیشتر موارد، فشار خون اولیه به وسیله مقدار گیری های مکرر فشار خون تشخیص داده می گردد. اگر فردی چندین مرتبه فشار خون بالا داشته باشد و هیچ عامل خاصی همانند بیماری های کلیوی یا غددی برای این شرایط یافت نگردد، به احتمال زیاد مبتلا به فشار خون اولیه است.

به گفته منابع معتبر مثل کلینیک مایو (Mayo Clinic) و انجمن قلب آمریکا (American Heart Association)، این نوع فشار خون به عنوان یک بیماری مستقل در نظر گرفته می گردد و احتیاج به مدیریت و درمان دارد، حتی اگر علت دقیقی برای آن تعیین نباشد. اهمیت این موضوع از آنجا ناشی می گردد که فشار خون بالا می تواند به مسائل جدی قلبی، عروقی، و کلیوی منجر گردد و در صورت عدم مدیریت، عواقب خطرناکی داشته باشد.

درمان فشار خون اولیه؛ تمرکز بر تغییر سبک زندگی و مدیریت استرس

یکی از مهم ترین روش های درمانی برای فشار خون اولیه، تغییر در سبک زندگی و کاهش عوامل خطرزا است. برخلاف فشار خون ثانویه که ممکن است احتیاج به داروهای خاصی داشته باشد، فشار خون اولیه بیشتر با تغییرات سبک زندگی و در مواردی با داروهای کنترل فشار خون مدیریت می گردد.

• تغییرات در رژیم غذایی: کاهش مصرف نمک، افزایش مصرف میوه ها و سبزیجات، و استفاده از رژیم غذایی مانند رژیم دش (DASH Diet) که مخصوص افراد با فشار خون بالا طراحی شده است، می تواند فشار خون را کاهش دهد.
• افزایش فعالیت بدنی: فعالیت های منظم و هوازی مانند پیاده روی، دویدن، یا دوچرخه سواری به بهبود عملکرد قلب و کاهش فشار خون یاری می نماید.
• مدیریت استرس: استرس و اضطراب می توانند باعث افزایش فشار خون شوند، بنابراین یادگیری تکنیک های کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی، بسیار مفید است.

داروهای فشار خون و اهمیت پایبندی به درمان

برای بعضی افراد، تغییرات سبک زندگی به تنهایی کافی نیست و پزشک ممکن است داروهایی برای کنترل فشار خون تجویز کند. این داروها شامل دیورتیک ها (Diuretics)، بتا بلاکرها (Beta-blockers)، مسدودنماینده های کانال کلسیم (Calcium Channel Blockers) و داروهای مهارنماینده ACE (ACE inhibitors) می شوند. با این که این داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند، پایبندی به مصرف آن ها طبق دستور پزشک لازم است. در صورتی که فرد از مصرف داروها خودداری کند یا به درمان پایبند نباشد، خطرات جدی برای سلامتی از جمله سکته مغزی و حملات قلبی را تجربه خواهد نمود.

تفاوت بین پیغامدهای روانی و عاطفی در مواجهه با فشار خون اولیه

برای بسیاری از بیماران، فشار خون اولیه به علت نداشتن علت تعیین می تواند استرس آور باشد. عدم آگاهی از علل دقیق ممکن است به اضطراب یا نارضایتی از درمان منجر گردد. بیماران باید بدانند که فشار خون اولیه به علت پیچیدگی های خاص خود ممکن است بدون علت واضحی ایجاد گردد و درک این موضوع که فشار خون بالا احتیاجمند مدیریت مستمر است، یاری می نماید تا آن ها اهمیت درمان را بهتر درک نمایند.

پیغام های درمانی که از پزشکان و متخصصان دریافت می گردد، اگر با همدلی و شفافیت همراه باشد، می تواند از اضطراب بیماران بکاهد و آن ها را در ادامه درمان تشویق کند. ارتباط بالغ و احساسی پزشکان با بیماران در فرآیند درمان نقشی کلیدی دارد. برخلاف توصیه های سطحی و مکانیکی، توضیحات دقیق و حمایت عاطفی می تواند به بیماران اطمینان دهد که شرایط شان قابل مدیریت است و آن ها می توانند به نتایج مثبت دست یابند.